โรคกระดูกพรุน

โรคกระดูกพรุน

          ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มักจะเป็นโรคกระดูกพรุนและโรคกระดูกบางมากกว่าคนทั่วไป เนื่องจากมีปริมาณแร่ธาตุในกระดูกลดลง ร่วมกับมีความเสื่อมของเนื้อเยื่อที่ประกอบเป็นโครงสร้างในกระดูก ทำให้เนื้อหรือมวลกระดูกมีความหนาแน่นลดลง จึงเปราะและแตกหักได้ง่าย มักพบการหักที่บริเวณกระดูกข้อมือ ข้อสะโพก และกระดูกสันหลัง

1. อายุที่มากขึ้น เนื่องจากแคลเซียมในกระดูกลดลงทำให้เนื้อกระดูกบางลง
2. มักเกิดในเพศหญิงมากกว่าในเพศชาย เนื่องจากความหนาแน่นของมวลกระดูกในเพศชายมากกว่าเพศหญิง และเพศหญิงเมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนฮอร์โมนเอสโตเจนจะลดลงอย่างรวดเร็วเป็นสาเหตุให้เนื้อกระดูกลดลงอย่างรวดเร็วตาม
3. ชาติพันธุ์ โดยเฉพาะผู้หญิงผิวขาวและผู้หญิงเอเชีย 
4. .พันธุกรรม มีประวัติคนในครอบครัวเป็นโรคกระดูกพรุน 
5. ขาดสารอาหารสำหรับสร้างกระดูก น้ำหนักตัวน้อยกว่ามาตรฐาน 
6. สูบบุหรี่เป็นประจำ เสพติดแอลกอฮอล์ ดื่มชา กาแฟ ช็อกโกแลต น้ำอัดลม ในปริมาณมาก              
7. การรับประทานอาหารประเภทโปรตีนหรือเนื้อสัตว์อาหารเค็มจัดหรืออาหารที่มีโซเดียมสูงมากเกินไป

1. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอไม่ควรใช้แรงหรือออกกำลังกายที่กระทบกระเทือนต่อข้อมากเกินไปเพราะอาจเป็นอันตรายต่อกระดูกและกล้ามเนื้อ
2. รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ตามโภชนาการ 
   - แคลเซียม การได้รับแคลเซียมอย่างเพียงพอจำเป็นในทุกช่วงอายุ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในผู้สูงอายุ หากได้รับแคลเซียมไม่เพียงพอ ร่างกายจะดึงแคลเซียมจากกระดูกมาใช้ จะเกิดภาวะสูญเสียมวลกระดูกอย่างรวดเร็ว เพิ่มความเสี่ยงต่อการเกิดโรคกระดูกพรุน และกระดูกหักจากโรคกระดูกพรุน
   - วิตามินดี มีหน้าที่ควบคุมภาวะสมดุลของแคลเซียมและฟอสเฟตในเลือด โดยทำงานเพิ่มการดูดซึมของแคลเซียมผ่านทางลำไส้ นอกจากนี้ยังมีผลต่อกระบวนการสะสมแร่ธาตุในกระดูก
   - โปรตีน การบริโภคโปรตีนน้อยเกินไปในช่วงเด็กและวัยรุ่นจะส่งผลให้กระบวนการสร้างและเพิ่มมวลกระดูกให้จนถึงจุดสูงสุดเกิดขึ้นไม่เต็มที่ การบริโภคโปรตีนน้อยเกินไปในผู้สูงอายุ จะส่งผลให้มีการสูญเสียมวลกระดูกมากและเร็วกว่าผู้สูงอายุในวัยเดียวกัน
   - สารอาหารอื่นที่ช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กระดูก มีด้วยกันหลายตัว คือ 
         วิตามินเค  พบในผักใบเขียวชนิดต่างๆ ผักโขม กะหล่ำ ใบคะน้า ตับ ชีส และผลไม้แห้ง 
         แมกนีเซียม พบในผักใบเขียว พืชตระกูลถั่ว เม็ดธัญพืช ปลา ผลไม้แห้ง เมล็ดข้าวที่ไม่มีการขัดสี          สังกะสี   พบในเนื้อสัตว์ที่มีสีแดง เนื้อไก่
3. รับแสงแดดอ่อนๆ ในตอนเช้าเพื่อเพิ่มวิตามินดีในเลือด
4. หลีกเลี่ยงการดื่มแอลกอฮอล์หรือน้ำอัดลมและเครื่องดื่มที่มีคาแฟอีนอย่างชาหรือกาแฟ
5. ไม่สูบบุหรี่และไม่ใช้สารเสพติด
6. ระมัดระวังการใช้ยาโดยเฉพาะกลุ่มสเตียรอยด์ที่ต้องใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน

การดูแล

          การป้องกันโรคกระดูกพรุนที่ดีที่สุด คือการทำให้กระดูกมีความแข็งแรง ถ้าเป็นไปได้ควรเริ่มทำตั้งแต่วัยเยาว์ โดยการเสริมสร้างมวลกระดูกให้มีค่าความหนาแน่นสูงสุดในช่วงก่อนอายุ 30 ปี (หากพ้นวัยนี้ไปแล้วร่างกายจะไม่สามารถสะสมเนื้อกระดูกเพิ่มขึ้นได้แล้ว เนื่องจากกระบวนการสลายตัวของกระดูกจะเกิดขึ้นมากกว่าการสร้าง เราจึงทำได้เพียงแค่รักษาเนื้อกระดูกที่มีอยู่ไม่ให้ลดไปจากเดิม) เพื่อสะสมต้นทุนให้กระดูกแข็งแรงและมีคุณภาพที่ดีในวัยผู้ใหญ่ต่อไป ลดโอกาสที่จะเกิดภาวะกระดูกพรุนและกระดูกหัก หลังจากความหนาแน่นของมวลกระดูกเริ่มลดลงอย่างช้า ๆ เราควรเสริมแคลเซียมให้เพียงพอเพื่อทดแทนการสลายของมวลกระดูกและรักษาเนื้อกระดูกที่มีอยู่ เพราะเมื่อเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนหรือวัยสูงอายุ มวลกระดูกจะลดลงอย่างรวดเร็วและต่อเนื่อง โดยข้อควรปฏิบัติเพื่อป้องกันโรคกระดูกพรุน ได้แก่ การออกกำลังกาย

การออกกำลังกาย

          การออกกำลังกายเพิ่มความแข็งแรงของกล้ามเนื้อ รวมทั้งกล้ามเนื้อหลัง

กล้ามเนื้อเหยียดเข่า

1. นั่งตัวตรง ศีรษะตรง มองไปข้างหน้า วางมือบนหน้าขา เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง
2. เหยียดขาขึ้นทีละข้างจนเข่าตรง กระดกส้นเท้าขึ้นพร้อมกับเกร็งกล้ามเนื้อหน้าขาค้างนานนับ 1-5
3. ทำซ้ำอีกข้าง
   
   

กล้ามเนื้องอเข่า

1. ยืนตรง ศีรษะและลำตัวตรง มองตรงไปข้างหน้า ใช้มือข้างตรงข้ามกับขาข้างที่จะออกกำลังกายเกาะเก้าอี้
2. งอเข่าขึ้นทีละข้าง เกร็งค้างนับ 1-5
3. ทำซ้ำอีกข้าง

1. ยืนตรง ศีรษะและลำตัวตรง มองตรงไปข้างหน้า ใช้มือข้างตรงข้ามกับขาข้างที่จะออกกำลังกายเกาะเก้าอี้
2. กางขาไปด้านข้างทีละข้าง เกร็งค้างนับ 1-5
3. ทำซ้ำอีกข้าง

1. ยืนตรง ศีรษะและลำตัวตรง มองตรงไปข้างหน้า ใช้มือข้างเดียวกับขาข้างที่จะออกกำลังกายเกาะเก้าอี้
2. งอขาไปด้านหน้าทีละข้าง เกร็งค้างนับ 1-5
3. ทำซ้ำอีกข้าง
4. ถ้าปล่อยมือ และหลับตาด้วย จะเป็นการฝึกการทรงตัวด้วยวิธีหนึ่ง

1. ยืนตรง ศีรษะและลำตัวตรง มองตรงไปข้างหน้า ใช้มือ 2 ข้างเกาะเก้าอี้
2. กางขาไปด้านหลังทีละข้าง เกร็งค้างนับ 1-5
3. ทำซ้ำอีกข้าง
4. ถ้าปล่อยมือ และหลับตาด้วย จะเป็นการฝึกการทรงตัวด้วยวิธีหนึ่ง
   
   

1. ยืนตรง ศีรษะและลำตัวตรง มองตรงไปข้างหน้า ใช้มือเกาะเก้าอี้
2. กระดกข้อเท้าลงทั้ง 2 ข้าง ดันตัวขึ้นพร้อมทั้งเกร็งค้างนับ 1-5
   
   

1. นอนคว่ำ ใช้หมอนรองใต้ท้องและสะโพก ใช้ผ้าม้วนเล็ก ๆ รองหน้าผาก
2. มือทั้ง 2 ข้างวางแนบลำตัว เกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง
3. เกร็งกล้ามเนื้อแอ่นหลังขึ้นจนศีราะอยู่ในแนวระนาบ โดยหลังไม่แอ่นมากเกินไป เกร็งค้างนับ 1-5

1. ยืนก้าวเท้าข้างตรงข้ามกับมือที่ถือตุ้มน้ำหนักไปข้างหน้า งอเข่าเล็กน้อย
2. ใช้มือเกาะเก้าอี้ มืออีกข้างยกน้ำหนักไปข้างหลัง เกร็งค้างไว้ชั่วครู่ แล้วปล่อยแขนลง
3. ทำซ้ำอีกข้าง

          โรคกระดูกพรุนเป็นปัญหาที่พบได้มากในผู้สูงอายุ ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิต เนื่องจากการรักษาต้องเสียทั้งค่าใช้จ่ายและเวลา  โรคกระดูกพรุนพบมากในสตรีวัยหมดประจําเดือนมากกว่าเพศชายและสตรีวัยอื่นๆ สาเหตุสําคัญของโรคกระดูกพรุนจากฮอร์โมนเพศตํ่าและยังเกิดจากปัจจัยอื่นๆ สาเหตุสำคัญเกิดจากอายุที่เพิ่มขึ้นและการขาดแคลเซียมเป็นเวลานาน กรรมพันธุ์ การสูบบุหรี่ การดื่มแอลกอฮอล์ ร่างกายขาดการออกกำลังกาย การทำงานที่มีการแบกรับนํ้าหนัก  อย่างไรก็ตามการป้องกันที่ดีที่สุดคือการเร่งสร้างและสะสมมวลกระดูกให้แข็งแรง ป้องกันการขาดแคลเซียม โดยการรับประทานให้เพียงพอ

          สำหรับท่านใดที่ต้องการคำแนะนำหรือข้อมูลเพิ่มเติม สามารถมาติดต่อได้ที่ ศูนย์ดูแลผู้สูงอายุอยู่สุข เนอร์สซิ่งโฮม โทร 099-4414690 เรายินดีให้บริการทุกท่าน

 ปรึกษาปัญหาผู้สูงอายุ สอบถามบริการ โดยไม่เสียค่าใช้จ่าย (เบอร์ 099-441-4690, 086-955-8889) หรือ ติดต่อเรา